O projekcie: Śląsk ma długą, bo sięgającą XVIII wieku tradycję wyrobu rękodzielniczej koronki w dwóch technikach: klockowej i igiełkowej. Obie właściwie zanikły w drugiej połowie XX w. Jednym z głównych celów stowarzyszenia Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Niemców na Śląsku Opolskim jest dbanie i pielęgnacja regionalnej tradycji i dziedzictwa kulturowego. Stąd też pomysł reaktywacji śląskiej tradycji rękodzielniczej – koronkarstwa oraz ożywienie wiedzy na jego temat. Projekt "Tajemnice Śląskiej Koronki – historia, tradycja, współczesność" zakłada popularyzację wiedzy o historii i dziejach koronkarstwa na Śląsku, technikach ich wytwarzania oraz używanych tutaj wzorach.
W trakcie realizacji tego projektu:
Krótka historia śląskiej koronki klockowej i igiełkowej na planszach.
Pobierz [PDF]Śląsk ma długą, bo sięgającą XVIII wieku tradycję wyrobu rękodzielniczej prawdziwej koronki w dwóch technikach: klockowej i późniejszej XIX wiecznej igiełkowej. Technikę klockową wprowadził i rozpowszechnił król Fryderyk II zwany Wielkim, za pomocą dwóch ministrów prowincji Śląska Ernsta Wilhelma von Schlabrendorffa, a po jego śmierci Karla Georg von Hoyma. Oboje stawiali na sprowadzanie nauczycielek koronkarstwa z Belgii, ale przede wszystkim z saksońskiego pasma Rudaw, w tym z miasta Annaberg, stad też koronki klockowe nazywano na Śląsku annaberskimi.
Na Śląsku nie zachowały się żadne wzorniki koronki w tej technice, w związku z tym należało sięgnąć do źródeł – wzorów ze Szkoły Koronki Klockowej Barbary Uthmann w Annaberg-Buchholz (Die Klöppelschule Barbara Uthmann – Annaberg-Buchhotlz). Jest to jedno z kilkunastu miejsc w tym rejonie, gdzie wytwarza się koronkę klockową nieprzerwanie od XVI wieku.
Technika wytwarzania koronki igiełkowej ograniczała się do rejonu Karkonoszy, gdzie wcześniej uprawiano chałupnicze tkactwo domowe. Była to najdelikatniejsza i jednocześnie najdroższa koronka, noszona z dumą przez elitę Prus, a później Cesarstwa Niemiec.
Więcej dowiesz z się z książki Giseli Graff-Höfgen „Śląskie Koronki. Dokumentacja śląskiego koronkarstwa klockowego i igiełkowego - Schlesische Spitzen. Eine Dokumentation über die schlesische Klöppel- und Nadelspitzenherstellung“
Przekazane nam wzory ze Szkoły Koronki Klockowej Barbary Uthmann w Annaberg-Buchholz (Die Klöppelschule Barbara Uthmann – Annaberg-Buchhotlz) odtwarzałyśmy podczas zajęć I Letniej Akademii Śląskiej Koronki Klockowej. Pracowałyśmy w dwóch grupach zaawansowanych koronkarek, które odtwarzały wzory koronek i początkującej stawiającej swoje pierwsze kroki w tej technice.
Naszą instruktorką i nauczycielką była Małgorzata Połubok artystka koronkarstwa z kilkunastoletnim doświadczeniem, a tekże liderka i współtwórczyni Śląskiego Koła Koronki Klockowej.
Warsztaty odbywały się w sierpniu i we wrześniu w Domu Spotkań DFK Krapkowice-Otmęt pod czujnym okiem p. Anny Kulki.
Do 28 listopada, w murach Muzeum Śląska Opolskiego odbywa się wystawa koronki klockowej i igiełkowej. Można tam obejrzeć koronki projektu baronowej Hedwig von Dobeneck ze Szkół Koronki Księżnej Daisy oraz Szkół Śląskiej Koronki Hoppe-Siegart – firmy która jako ostatnia działała w Jeleniej Górze do 1945 roku. Warto także zajrzeć na wystawę etnograficzną, gdzie znajdują się koronkowe podczepce, wałek z partronem (schematem) koronki klockowej ze Śląska Cieszyńskiego i elementy odzieży ozdobione prawdziwą śląską koronką.
Dziękujemy dyrekcji Muzeum Śląska Opolskiego za współpracę, a szczególne podziękowania składamy kierownik p. Małgorzacie Goc i działowi etnograficznemu MŚO oraz graficzce p. Bożenie Trabuć.
W kasie muzeum oraz w Biurze Zarządu TSKN dostępna jest książka Giseli Graff-Höfgen „Śląskie Koronki. Dokumentacja śląskiego koronkarstwa klockowego i igiełkowego - Schlesische Spitzen. Eine Dokumentation über die schlesische Klöppel- und Nadelspitzenherstellung“
Towarzystwo Społeczno Kulturalne Niemców na Śląsku Opolskim
Sozial-Kulturelle Gesellschaft der Deutschen im Oppelner Schlesien
ul. Konopnickiej 6
45-004 Opole
Koordynatorka / Koordinatorin: Beata Kubica